Jeśli jesteś świeżo upieczoną mamą lub jesteś mamą już od dłuższego czasu i nadal nie możesz pozbyć się ,,kangurzego brzuszka’’ ten artykuł jest dla ciebie. Dzisiaj na moim blogu opiszę jeden z najczęściej występujących problemów po porodzie a mianowicie rozejście mięśnia prostego brzucha. Jest to dla mnie temat bardzo osobisty bo sama borykałam się z tym problemem po mojej drugiej ciąży.
Diastasis recti abdominis (DRA) lub Increased Inter Rectus Distance (IRD) definiuje się jako rozejście się dwóch części mięśnia prostego brzucha. DRA może wystąpić w dowolnym miejscu wzdłuż kresy białej, od wyrostka mieczykowatego do kości łonowej i jest określany odległością między dwoma częściami mięśnia prostego.
W badaniach przeprowadzonych w 2016 roku przez Departament Medycyny Sportowej, Norweskiej Szkoły Nauki o Sporciew Oslo, stwierdzono że do rozejścia się mięśnia prostego dochodzi już podczas ciąży oraz, że u niektórych kobiet DRA można stwierdzić nawet 12 miesięcy po porodzie. Badaniem objętych zostało 300 kobiet od ciąży do 12 miesięcy po porodzie. Dane zebrano za pomocą elektronicznego kwestionariusza i badań klinicznych (palpacyjnych). DRA zdefiniowano jako rozejście o szerokości większej niż 2 palce na wysokości 4,5 cm powyżej lub 4,5 cm poniżej pępka. Na podstawie tych badań stwierdzono, że rozejście mięśnia prostego brzucha następuje już koło 21 tygodnia ciąży a 6 tygodni po porodzie więcej niż połowa kobiet bo aż 60,0% miała nadal przerwę miedzy dwoma częściami mięśnia prostego brzucha (1).
Rozejście się kresy białej jest rzeczą naturalną i pozwala na prawidłowy wzrost dziecka. W trzecim trymestrze ciąży kiedy płód nie mieści się już w miednicy matki, zaczyna rosnąć w jamie brzusznej. Potrzebując więcej miejsca, rozpycha nasze mięśnie proste brzucha, powodując rozejście się kresy białej łączącej dwie połówki tego mięśnia.
Aby dokładnie wytłumaczyć jak do tego dochodzi musimy powrócić na chwilkę do szkolnej ławki i przypomnieć sobie lekcję anatomii.
Naszą talię otacza wiele mięśni, które pełnią ważne dla naszego zdrowia funkcje. Nie tylko generują one siłę, dzięki której możemy się poruszać i stabilizują nasz kręgosłup ale także kontrolują ciśnienie w jamie brzusznej, które wytwarza się np. podczas kichania, przysiadów, czy podnoszenia ciężarków. W skład tych mięśni wchodzą:
-mięsień prosty brzucha,
-mięsień skośny zewnętrzny,
-mięsień skośny wewnętrzny,
-mięsień poprzeczny brzucha.
Wszystkie te mięśnie przyczepione są do żeber i miednicy, od których uzależnione jest ich prawidłowe funkcjonowanie.Połączone silną powięzią schodzą się na środku brzucha w kresę białą, której rozejście się powoduje DR. Ze względu na budowę naszej górnej części ciała, wpływ na wystąpienie diastasis recti będzie miał:
-ruch i pozycja klatki piersiowej,
-ruch i pozycja miednicy,
-napięcie wszystkich mięśni brzucha, które wyżej wymieniłam,
-ciśnienie w jamie brzuszne,
-ciąża,
-nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy pasa (DR nie jest tylko ,,zmorą’’ kobiet, może wystąpić również u bardzo otyłych panów). (2)
DRA to nie tylko odstający brzuszek, problem ten może również wywołać inne dolegliwości poporodowe takie jak:
-nietrzymanie moczu
-bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
-bóle w miednicy i biodrach
-przepuklina pępkowa
-zespół jelita drażliwego (3)
Mięsień prosty brzucha powinien powrócić do normalnego wyglądu około 8 tygodnia po porodzie, niestety u niektórych kobiet tak się nie dzieje z powodu wielu przyczyn:
-wady postawy – podczas ciąży zmienia się u kobiet postawa. Dochodzi do wielu zmian w okolicach miednicy (przodonachylenie miednicy) oraz klatki piersiowej (żebra unoszą się do góry), które nie zawsze powracają do normy po porodzie. Jeśli nie pracujemy nad tym żeby te zmiany skorygować, możemy liczyć się z tym, że jeszcze wiele lat po porodzie będziemy borykać się z wieloma problemami w okolicy miednicy czy klatki piersiowej jak również z DR.
-niewłaściwy transfer ciężaru między górną a dolną częścią ciała podczas ruchu. Jest to głównie spowodowane zmianami w postawie ciała spowodowane ciążą oraz siedzącym trybem życia. (4)
-za dużo za szybko – kobiety zaraz po porodzie powracają do swoich codziennych czynności, nie zdając sobie sprawę z tego, że mięśnie dna miednicy czy mięśnie brzucha nie są na to jeszcze gotowe. Są osłabione i nie są w stanie kontrolować ciśnienia w jamie brzusznej, które wytwarza nie podczas podnoszenia starszego dziecka, przenoszenia ciężkiego siedzonka samochodowego czy zakupów. Ciśnienie to napiera na ścianę naszego brzucha, powodując jej rozejście lub uniemożliwia zejście się mięśnia prostego.
-niewłaściwe ćwiczenia – każda mama po porodzie chcąc szybko wrócić do formy, zaczyna ćwiczyć. Jest jednaknieświadoma tego, że większość ćwiczeń, które wykonywała przed ciążą lub, które widzi w mediach są niewłaściwe a wręcz niebezpieczne dla świeżo upieczonej mamy (poczytaj więcej na tym blogu)
-brak ćwiczeń – niektóre mamy decydują się po porodzie na dłuższy odpoczynek. Niestety mając rozejście mięśnia prostego brzucha lub inną dolegliwość poporodową jeśli nie rozpoczniemy odpowiedni trening zaraz po porodzie, problemy te mogą się pogłębić. Bardzo ważne są również ćwiczenia profilaktyczne już w czasie ciąży.Prawidłowe przygotowanie mięśni ,,core’’ zarówno do porodu jak i połogu może obniżyć prawdopodobieństwo wystąpienia DR jak również innych komplikacji poporodowych.
Informacje na temat rozejścia się mięśnia prostego brzucha, którymi aktualnie przeładowane sąmedia powoduje dezorientacje a co za tym idzie nieufność do działań proponowanych przez fizjoterapeutów oraz trenerów personalnych specjalizujących się w tej dziedzinie. Po moim drugim porodzie sama nie byłam pewna od czego mam zacząć aby jak najszybciej pozbyć się wciąż powracającego bólu w plecach i wrócić do mojego treningu. Wykorzystując osobiste porażki i zwycięstwa oraz długoletnią edukacje i pracę z kobietami w ciąży i połogu opracowałam 8 tygodniowy kurs, dzięki któremu świeżo upieczona mama może szybko wrócić do formy a co najważniejsze unikną innych powikłań. Ważne jest abyś się ruszała ale jeszcze ważniejsze abyś robiła to w sposób bezpieczny i efektywny. Serdecznie zapraszam do zapoznania się z moją stoną internetową jeśli chcesz uzyskać więcej informacji.
Jeśli chcesz sprawdzić czy DR jest przyczyną twoich problemów oglądnij ten filmik, opis w subtitles.
- Diastasis Recti Abdominis in Pregnancy and Postpartum Period. Risk Factors, Functional Implications and Resolution -Patricia Mota, Augusto Gil Pascoal, Kari Bo, 2015.
- Diastasis recti: the whole-body solution to abdominal weakness and separation – Katy Bowman, 2016.
- VI Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego w Krakowie – Rozstęp mięśnia prostego brzucha – Terapia kompleksowa, 20-21.04.2018.
- Diastasis Recti Abdominis -Diane Lee, 2017.
